Ο Ορχάν Παμούκ (γεννημένος στις 7 Ιουνίου 1952 στην Κωνσταντινούπολη) είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους Τούρκους συγγραφείς της σύγχρονης λογοτεχνίας. Με έργα που έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες, έχει κερδίσει διεθνή αναγνώριση και πολυάριθμα βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2006.
Γεννημένος σε μια ευκατάστατη οικογένεια, ο Παμούκ σπούδασε αρχιτεκτονική στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τις σπουδές του για να αφοσιωθεί στη συγγραφή. Άρχισε να γράφει το 1974, και το πρώτο του μυθιστόρημα, “Ο Τζεβντέτ μπέης και οι γιοι του”, εκδόθηκε το 1982, κερδίζοντας το Βραβείο Μυθιστορήματος των Εκδόσεων Μιλιέτ και το Βραβείο Μυθιστορήματος Ορχάν Κεμάλ.
Βιβλιογραφία: (που μπορούμε να βρούμε στα ελληνικά - εχτός αν έχει εξαντληθεί)
1. “Τζεβντέτ μπέης και υιοί” (1982)
Αφηγείται την ιστορία τριών γενεών μιας πλούσιας οικογένειας της Κωνσταντινούπολης, εξερευνώντας τις αλλαγές στην τουρκική κοινωνία.
https://www.patakis.gr-o-tzevntet-bei-kai-oi-gioi-tou
2. “Το σπίτι της σιωπής” (1983)
Τρεις εγγονοί επισκέπτονται τη γιαγιά τους σε ένα παραθαλάσσιο χωριό, αποκαλύπτοντας οικογενειακά μυστικά και κοινωνικές εντάσεις.
https://www.patakis.gr/books/9789601689982-to-spiti-tis-siopis/
3. “Το λευκό κάστρο” (1985)
Ένας Ιταλός σκλάβος και ένας Οθωμανός λόγιος ανταλλάσσουν γνώσεις και ταυτότητες, εξερευνώντας θέματα ταυτότητας και ετερότητας. - Εκδόσεις Ωκεανίδα -2005
4. “Το μαύρο βιβλίο” (1990)
Ένας δικηγόρος αναζητά τη χαμένη σύζυγό του στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης, βυθιζόμενος σε μια περιπλάνηση γεμάτη μυστήριο.
https://www.patakis.gr-to-mavro-vivlio/
5. “Η καινούρια ζωή” (1994)
Ένας φοιτητής επηρεάζεται βαθιά από ένα μυστηριώδες βιβλίο, ξεκινώντας ένα ταξίδι αναζήτησης και αυτογνωσίας.
https://www.patakis.gr/books/9789601697956-i-kainouria-zoi/
6. “Με λένε Κόκκινο” (1998)
Στην Κωνσταντινούπολη του 16ου αιώνα, μικρογράφοι εμπλέκονται σε ένα μυστήριο δολοφονίας, εξερευνώντας τη σύγκρουση μεταξύ ανατολικής και δυτικής τέχνης.
https://www.patakis.gr/books/9789601683638-me-lene-kokkino/
7. “Χιόνι” (2002)
Ένας ποιητής επισκέπτεται μια απομακρυσμένη πόλη της Τουρκίας, όπου αντιμετωπίζει πολιτικές και θρησκευτικές εντάσεις.
https://anotherlookforyou.blogspot.com/orhan-pamuk-snow
https://www.patakis.gr/books/9789601686271-chioni/
8. “Ιστανμπούλ: Πόλη και αναμνήσεις” (2003)
Αυτοβιογραφικό έργο που συνδυάζει προσωπικές αναμνήσεις με την ιστορία της Κωνσταντινούπολης.
Ένας άνδρας συλλέγει αντικείμενα που σχετίζονται με την αγαπημένη του, δημιουργώντας ένα μουσείο αφιερωμένο στον έρωτά τους.
https://www.patakis.gr/books/9786180704884-to-mouseio-tis-athootitas-nea-ekdosi/
10. “Κάτι παράξενο στο νου μου” (2014)
Η ιστορία ενός πλανόδιου πωλητή στην Κωνσταντινούπολη, που αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές αλλαγές της πόλης.
Εκδόσεις Ωκεανίδα 2015
Πόσο καθοριστική για την υπόλοιπη ζωή µας είναι η πρώτη ερωτική εμπειρία; Ή μήπως αυτό που ορίζει τη μοίρα µας είναι η δύναμη της ιστορίας και των μύθων;
https://anotherlookforyou.blogspot.com/orhan-pamuk-krmz-sacl-kadn
https://www.patakis.gr/books/9789601678368-i-gynaika-me-ta-kokkina-mallia/
12. “Οι νύχτες της πανούκλας” (2021)
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται σε ένα φανταστικό νησί κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας πανούκλας.
https://www.patakis.gr/books/9789601679235-nychtes-panouklas/
Κριτικές και Αντιδράσεις:
Το έργο του Παμούκ έχει λάβει ποικίλες κριτικές τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς. Στη χώρα του, ενώ είναι εξαιρετικά δημοφιλής, έχει αντιμετωπίσει και κριτική, ιδίως λόγω των απόψεών του για ευαίσθητα ιστορικά και πολιτικά ζητήματα. Το 2021, βρέθηκε αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη για “προσβολή” του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας και “γελοιοποίηση” της τουρκικής σημαίας στο μυθιστόρημά του “Οι νύχτες της πανούκλας”, κατηγορίες που ο ίδιος αρνήθηκε.
Διεθνώς, ο Παμούκ έχει επαινεθεί για την ικανότητά του να συνδυάζει την τουρκική κουλτούρα με παγκόσμια θέματα, προσφέροντας βαθιές και πολυεπίπεδες αφηγήσεις. Το αυτοβιογραφικό του έργο “Ιστανμπούλ: Πόλη και αναμνήσεις” έχει χαρακτηριστεί ως μια σύζευξη της αυτοβιογραφίας του με τη βιογραφία της γενέτειράς του, αποκαλύπτοντας τα μυστικά της οικογένειάς του και της πεζογραφίας του.
Βραβεία και Διακρίσεις:
• Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (2006): Αναγνωρίζοντας την πλούσια και πολύπλευρη γραφή του.
• Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο IMPAC Dublin (2003): Για το μυθιστόρημα “Με λένε Κόκκινο”.
• Βραβείο “Γιάσναγια Πολιάνα” (2016): Για το μυθιστόρημα “Κάτι παράξενο στο νου μου”.
Αυτά είναι μόνο μερικά από τα πολλά βραβεία που έχει πάρει.
Ο Ορχάν Παμούκ συνεχίζει να γράφει, προσφέροντας βαθιές και πολυεπίπεδες αφηγήσεις που εξερευνούν την τουρκική ταυτότητα, την ιστορία και την ανθρώπινη φύση.
*The photos do not belong to me
Sources: https://en.wikipedia.org/wiki/Orhan_Pamuk, https://www.patakis.gr/, https://www.orhanpamuk.net/
