20 July 1974

GR/EN

20 Ιουλίου 1974, είναι μια από τις πιο τραγικές ημερομηνίες στην σύγχρονη ιστορία της Κύπρου, του νησιού που γεννήθηκα, μεγάλωσα και ζω. Σήμερα κλείνουν 50 χρόνια από αυτή την επέτειο. Την μέρα που η Τουρκία εισέβαλε βάρβαρα και πήρε παράνομα το 37% του εδάφους του. Ήμουν σχεδόν 5 χρονών και θυμάμαι αρκετά πράγματα από την εισβολή και τις μέρες και τα πρώτα χρόνια που την ακολούθησαν. Θυμάμαι να κοιμόμαστε όλη η οικογένεια, καμιά τριανταριά άτομα, το πρώτο βράδυ στο σπίτι του νονού μου, στην κλειστή σκάλα που οδηγούσε στον πρώτο όροφο. Θυμάμαι τους άντρες να κρατάνε ένα αεροβόλο και να κοιτάνε από την τζαμαρία του σαλονιού. Άκουγα συχνά και την ιστορία για ένα Τούρκο αλεξιπτωστή που παρασύρθηκε από τον άνεμο και ήρθε προς εμάς αλλά ήταν ήδη νεκρός. Την επόμενη μέρα που μπήκαν όλα τα γυναικόπαιδα, ο παππούς και η γιαγιά και πήγαμε στον Κάμπο για να προστατευτούμε. Για τον πατέρα μου που χάθηκε ενώ πολεμούσε αλλά ευτυχώς κατάφερε να επιστρέψει. Και μετά στην δεύτερη εισβολή που έλειπε στον στρατό, μας πήραν κάποιοι γείτονες στον Αμίαντο, και μετά θα επέστρεφαν για να πάρουν τους δικούς τους, και κάπου στον Στρόβολο περνούσαν από πάνω μας τα τούρκικα αεροπλάνα και βομβάρδιζαν. 

Και θυμάμαι μετά στα μαθητικά μου χρόνια, τα συσσίτια για τους πρόσφυγες, για

τους συμμαθητές μου που κατάγονταν από κατεχόμενα χωριά, για την συμμαθήτρια μου που ο πατέρας της είναι αγνοούμενος. Τις εικόνες στην τηλεόραση με τις γυναίκες που κρατούσαν τις φωτογραφίες των αγνοουμένων. Τα τσαντίρια και τους προσφυγικούς καταυλισμούς. Τις ιστορίες για όσα έζησαν αυτοί που δέχτηκαν την βαρβαρότητα του κατακτητή. Και δεν ξεχνώ ότι για πολλά χρόνια, έβλεπα συχνά όνειρα με Τούρκους εισβολείς να με κυνηγάνε. 

Και πόσες άλλες ιστορίες άκουσα τα επόμενα χρόνια. Για βιασμούς, για ομαδικές εκτελέσεις, για τον πατέρα μιας φίλης μου που ξεκλήρησαν σχεδόν όλη του την οικογένεια μπροστά στα μάτια του. Και μετά για τις βαρβαρότητες που έγιναν και από κάποιους Ελληνοκύπριους, Μαράθα, Αλόα, Σανταλάρι. Και τα αφηγήματα της άλλης πλευράς. Κανένας πόλεμος δεν έχει νικητή, μόνο τραύματα αφήνει.

Άκουσα το πρωί τις σειρήνες. Να μαυρίζουν την ψυχή για τα όσα ζήσαμε και ακόμα κουβαλούμε. Ένα τραύμα που δεν επουλώθηκε εδώ και 50 χρόνια. Και η ίδια ευχή να γίνεται μια μικρή προσευχή. Να μην ξαναζήσει κάνεις τέτοια τραύματα. Να ζήσουμε σε μια Κύπρο ειρηνική χωρίς ξένα στρατεύματα. Όλοι οι Κύπριοι και όλοι όσοι αγαπούν και σέβονται τον τόπο αυτό.

Και μετά έλεγξα τα κοινωνικά μου δίκτυα.

Μια πολύ καλή μου φίλη κοινοποίησε ένα βίντεο που δημιούργησε το Association for Historical Dialogue & Research με παιδιά από τις δύο κοινότητες, το οποίο βρήκα πολύ ελπιδοφόρο και αισιόδοξο και το κοινοποίησα και εγώ.  https://fb.watch/trHKo1A5PD/? 

Μετά είδα μια ιστορία ενός Τούρκου φίλου μου που ευχότανε στα Τούρκικα, χρόνια πολλά για την μέρα της ειρήνης. Του έστειλα προσωπικό μήνυμα στα τούρκικα Savaşın kazananı, acıların bayramı olmaz, που μεταφράζεται ως «Ο πόλεμος δεν έχει νικητές, και ο πόνος δεν γιορτάζεται».

Και στην συνέχεια μια άλλη ιστορία ενός Ελληνοκύπριου φίλου μου με καμία πενηνταριά παλικάρια με μαύρα ρούχα να φωνάζουν στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι η Κύπρος είναι ελληνική. Του έστειλα προσωπικό μήνυμα «700 χρόνια πίσω 😢».

Σημειώνω ότι κανένας από τους πιο πάνω φίλους μου δεν ήταν γεννημένος το 1974. Και ότι τις επόμενες μέρες θα τους συναντήσω και θα πούμε τα νέα μας και θα κάνουμε αστεία. Γιατί εγώ αυτήν την Κύπρο ονειρεύομαι, όπου υπάρχει αγάπη, αποδοχή και ειρήνη. Και μπορώ να τους λέω ανοικτά τι πιστεύω.

Και μένω με την απορία. Υπάρχει ελπίδα όσο ζούμε στο παρελθόν; Όσο καλλιεργούμε μίσος; Όσο δεν μαθαίνουμε από την ιστορία αλλά ζούμε με τις πεποιθήσεις των άλλων και δεν αποκτούμε κριτική άποψη βασισμένη σε ευρεία γνώση των γεγονότων; Και πόσο δύσκολο είναι να αγαπήσουμε τον άλλο, αφού ούτε τον εαυτό μας δεν αγαπάμε!

July 20, 1974, is one of the most tragic dates in the modern history of Cyprus, the island where I was born, raised and currently living. Today marks 50 years since that anniversary. The day that Turkey barbarically invaded and illegally took 37% of its territory. I was almost 5 years old at the time and I remember quite a few things from the invasion and the first days and early years that followed. I remember the whole family sleeping, about thirty people, on the first night of the invasion at my godfather's house, in the closed staircase that led to the first floor. I remember the men holding an air gun and looking through the living room window. I also often heard the story about a Turkish paratrooper who was carried by the wind and came towards us but he was already dead. The next day when all the women, children my grandfather and my grandmother went to the village of Kampos up in the mountains to protect ourselves. For my father who was lost while fighting but thankfully made it back. And then during the second invasion that he was away fighting, some neighbors took us to Amiantos (my father’s village in the mountains), and then they would go back to take their family, and somewhere in Strovolos the Turkish planes were flying over us and bombing. 

And I remember later in my elementary years, the common meals that were served for the refugees, that some of my classmates were from occupied villages, my classmate whose father is missing. The images on TV of the women holding the photographs of the missing. The tents and the refugee camps. The stories of those who experienced the brutality of the conqueror. And I don't forget that for many years, I often had dreams of Turkish invaders chasing me. 

And how many other stories I heard over the next few years. For rapes, for group executions, for the father of a friend of mine who almost his entire family was wiped out in front of his eyes. And then about the barbarities committed by some Greek Cypriots, like the villages of Maratha, Aloa, Sandalari. And the narratives of the other side. No war has a winner, only wounds.

I heard the sirens this morning. To blacken the soul for what we lived and we still carry. A wound that has not healed for 50 years. And the same wish is becoming a small prayer. For no one to live such traumas again. To live in a peaceful Cyprus without foreign troops. A Cyprus for all Cypriots and all those who love and respect this place.

And then I checked my social networks.

A very good friend of mine shared a video produced by the Association for Historical Dialogue & Research with children from both communities, which I found very hopeful and optimistic and shared it as well. 

Then I saw a story of a Turkish friend of mine wishing in Turkish, best wishes for Peace Day. I sent him a private message in Turkish “Savaşın kazananı, acıların bayramıolmaz”, which translates as "War has no winners, and pain is not to be celebrated."

And then another story of a Greek Cypriot friend of mine with around fifty young boys in black clothes shouting at the president of the Republic of Cyprus that Cyprus is Greek. I sent him a private message "700 years back 😢".

I must point out that none of my friends mentioned above were born in 1974, but years after. And that in the next few days I will meet them and we will share our news and make jokes. Because I dream of this Cyprus, where there is love, acceptance and peace. And I can tell them openly what I think.

But I’m still wandering. Is there any hope to move on if we live in the past? If we cultivate hatred? If we do not learn from history but we march carrying other peoples beliefs and do not acquire a critical view based on a broad knowledge of the facts? And how difficult it is to love another, since we don't even love ourselves!

* photos do not belong to me