Σώπα μην μιλάς - Αζίζ Νεσίν Çok Konuşma

GR/TR

Σώπα, μη μιλάς, είναι ντροπή
κοψ’ τη φωνή σου, σώπασε
κι επιτέλους
αν ο λόγος είναι άργυρος
η σιωπή είναι χρυσός.

Τα πρώτα λόγια, οι πρώτες λέξεις
που άκουσα από παιδί
έκλαιγα, γέλαγα, έπαιζα
μου έλεγαν: «Σώπα».

Στο σχολείο μου έκρυψαν την αλήθεια τη μισή
και μου έλεγαν: «Εσένα τι σε νοιάζει; Σώπα!»
Με φιλούσε το πρώτο αγόρι
που ερωτεύτηκα και μου έλεγε:
«Κοίτα, μην πεις τίποτα, και σώπα!».

Κοψ’ τη φωνή σου, μη μιλάς, σώπαινε.
Κι αυτό βάστηξε μέχρι τα είκοσί μου χρόνια.
Ο λόγος του μεγάλου, η σιωπή του μικρού.

Έβλεπα αίματα στα πεζοδρόμια
«Τι σε νοιάζει, μου έλεγαν,
θα βρεις το μπελά σου, τσιμουδιά, σώπα».
Αργότερα φώναζαν οι προϊστάμενοι:
«Μη χώνεις τη μύτη σου παντού,
κάνε πως δεν καταλαβαίνεις και σώπα».

Παντρεύτηκα κι έκανα παιδιά και τα έμαθα να σωπαίνουν.
Ο άντρας μου ήταν τίμιος κι εργατικός
κι ήξερε να σωπαίνει.
Είχε μάνα συνετή που του έλεγε «σώπα».
Στα χρόνια τα δίσεχτα οι γείτονες με συμβούλευαν:
«Μην ανακατεύεσαι, πες πως δεν είδες τίποτα και σώπα».
Μπορεί να μην είχαμε με δαύτους γνωριμία ζηλευτή
μας ένωνε όμως το «σώπα».

Σώπα ο ένας, σώπα ο άλλος, σώπα οι επάνω, σώπα οι κάτω,
σώπα όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.
Σώπα οι δρόμοι οι κάθετοι κι οι δρόμοι οι παράλληλοι.
Κατάπιαμε τη γλώσσα μας.
Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.
Φτιάξαμε το σύλλογο του «σώπα»,
και μαζευτήκαμε πολλοί,
μια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη
αλλά μουγκή!
Πετύχαμε πολλά και φτάσαμε ψηλά, μας δώσανε και παράσημα
κι όλα πολύ εύκολα, μόνο με το «σώπα».
Μεγάλη τέχνη αυτό το «σώπα».
Μάθε το στα παιδιά σου, στη γυναίκα σου και στην πεθερά σου
κι αν νιώθεις την ανάγκη να μιλήσεις, ξερίζωσε τη γλώσσα σου
και καν’ την να σωπάσει.
Κοψ’ τη σύρριζα.
Πέταξε την στα σκυλιά.
Το μόνο άχρηστο όργανο απ’ τη στιγμή
που δεν το μεταχειρίζεσαι σωστά.
Δεν θα έχεις έτσι εφιάλτες, τύψεις κι αμφιβολίες.
Δεν θα ντρέπεσαι τα παιδιά σου
και θα γλιτώσεις απ’ το βραχνά
να μιλάς χωρίς να μιλάς
να λες «έχετε δίκιο, είμαι με σας».

Αχ, πόσο θα ήθελα να μιλήσω ο κερατάς
και δεν θα μιλάς,
θα γίνεις φαφλατάς,
θα σαλιαρίζεις αντί να μιλάς.
Κόψε τη γλώσσα σου, κοψ’ την αμέσως.
Δεν έχεις περιθώρια. Γίνε μουγκός.
Αφού δε θα μιλήσεις, καλύτερα να το τολμήσεις
κόψε τη γλώσσα σου.

Για να είσαι τουλάχιστον σωστός
στα σχέδια και τα όνειρά μου
ανάμεσα σε λυγμούς και παροξυσμούς
κρατώ τη γλώσσα μου
γιατί νομίζω πως θα έρθει η στιγμή
που δε θ’ αντέξω
και θα ξεσπάσω
και δε θα φοβηθώ
και θα ελπίζω
και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω
μ’ έναν φθόγγο
μ’ ένα τραύλισμα
με μια κραυγή
που θα μου λέει:

ΜΙΛΑ 

Αζίζ Νεσίν

Ο Αζίζ Νεσίν (φιλολογικό ψευδώνυμο του Μεχμέτ Νουσρέτ Νεσίν, 20 Δεκεμβρίου 1915 - 6 Ιουλίου 1995) ήταν Τούρκος λογοτέχνης και ευθυμογράφος, ο οποίος έγραψε περισσότερα από εκατό βιβλία. Γεννημένος σε μία εποχή όπου στην Τουρκία δεν διέθεταν επίθετα επίσημα, έπρεπε λοιπόν να υιοθετήσει ένα μετά την εισαγωγή του υποχρεωτικού νόμου περί επωνύμων του 1934. Αν και η οικογένειά του χρησιμοποιούσε το επίθετο «Topalosmanoğlu», μετά από την ύπαρξη ενός προγόνου ονόματι «Topal Osman», ο ίδιος ο Αζίζ επέλεξε το επίθετο Νεσίν («Nesin»). Στην τουρκική γλώσσα, Nesin? σημαίνει Τι είσαι;.Αχ! Πόσο θα ‘θελα να μιλήσω 

Πηγή: https://el.wikipedia.org

 

-Sus! diye paylardı.

Gülemezdi, bağıramazdı. babası,

-Sus!... diye azarlardı.

Misafir gelince,

-Ayıptır!, sus! derlerdi.

Yabancı kimse yokken de evdekiler,

-Başımı dinleyeceğim, sus! derlerdi.

Yedi yaşma kadar bu, böylece sürdü.

İlkokula gitti. Derste bir şey soracak olsa, öğretmeni,

-Sus!... diye çıkışırdı.

Derse kalksa,

-Ne sorulursa onu söyle, çok konuşma!

derdi öğretmenleri.

On iki yaşma kadar da böylece sürdü.

Ortaokula gitti. Ağzını açacak olsa, büyükleri,

-Her lafa karışma! dediler.

-Söz gümüşse, sükut altındır! vecizesini öğretti.

Türkçe öğretmeni,

-İki dinle, bir söyle... bak, iki kulak, bir ağız var! dedi.

-Sesini kes!...

-Çok konuşma!...

On beş yaşına kadar böylece sürdü.

Liseye gidiyordu, burada öğrendiği en güzel şey

"Essiikütü hayrün mineddırdır" sözü oldu. Yani susmak, dırdırdan hayırlıdır.

-Çok konuşma!...

-Kes sesini!...

On dokuz yaşına kadar böylece sürdü.

Üniversiteye girdi. Evde,

-büyüklerin yanında konuşulmaz! diye öğretiyorlardı.

Annesi,

-Söz büyüğün, su küçüğün diyordu.

Profösör bir gün ona,

-Dilini tut!... demişti.

Yirmi üç yaşma kadar böylece sürdü.

Askere gitti. Onbaşı,

-Sus len!... diye bağırdı.

Çavuş,

-Dırlanma! diye azarladı.

-Pısss!... Sısss!... dedi.

Karakola çağırdılar. Polis,

-Çok konuşma! dedi.

Komiser,

-Sus bel... dedi

İşe girdi. Arkadaşları, işaret parmaklarını dudaklarına koyar,

-Şışşşt!... derlerdi.

-Aman şışşşt... Aman sus, aman başın derde girer. Aman haaaL.

büyükleri,

-Sen her şeye burnunu sokma!... derlerdi.

-Sen anlamazsın...

-Sana mı kaldı...

-Sen sus...

Evlendi: Karısı,

-Aman sus... Sen karışma!... derdi.

Sonra çocukları oldu, büyüdü çocukları,

-Sen sus baba!... Çakmazsın bu işlerden...

demeye başladılar.

Bu adam, biraz benim, biraz sizsiniz, biraz hepimiziz.

Eskiden kadınlar, kocalarına, kendilerine dırdır etmesinler,

çok konuşmasınlar diye eşek dili yedirirlerdi. O inanışa göre, eşek dili yiyenlerin sesi çıkmazdı.

Bize de sanki eşek dili yedirmişler. Arayın bakalım, ağzınızda diliniz var mı? Dilimizi yutmuşuz.

Dilimizi içimize sokmuşuz. Ağzımız var, dilimiz yok.

Şimdi bu biraz bana, biraz size benzeyen adam söz hürriyeti istiyor. Konuşacak. Ama ona,

-Sus,!... diyorlar.

İçimden,

-Konuş... Konuş!... Konuş be!... diye bağırmak geliyor.

Ama ne konuşacağız, nasıl konuşacağız? Dilimiz nerde?

Walls - Constantine P. Cavafy Τείχη - Κωσταντίνος Καβάφης Duvarlar - Konstantinos Kavafis

GR/EN/TR

ΤΕΙΧΗ Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη. Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ. Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη· διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον. A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω. Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον. Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω.

(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Walls

Without consideration, without pity, without shame
they have built great and high walls around me.

And now I sit here and despair.
I think of nothing else: this fate gnaws at my mind;

for I had many things to do outside.
Ah why did I not pay attention when they were building the walls. 

But I never heard any noise or sound of builders.
Imperceptibly they shut me from the outside world.

Duvarlar 

Düşünmeden, acımadan, utanmadan
kocaman yüksek duvarlar ördüler dört yanıma.

Ve şimdi oturuyorum böyle yoksun her umuttan.
Beynimi kemiriyor bu yazgı, hep bu var aklımda; 

oysa yapacak bunca şey vardı dışarıda.
Ah, önceden farketmedim örülürken duvarlar.

Ama ne duvarcıların gürültüsü, ne başka ses.
Sezdirmeden, beni dünyanın dışında bıraktılar.